Coraz więcej osób zauważa wzmożone wypadanie włosów po Covid-19. Problem nie pojawia się od razu po przejściu choroby, a z opóźnieniem 3-6 miesięcy i może dotyczyć nawet blisko 1/3 ozdrowieńców. Z powodu opóźnionego wystąpienia wypadania, nie zawsze od razu łatwo jest połączyć przechorowanie Covid-19 z wypadaniem włosów. Ten typ wypadania włosów, czyli łysienie telogenowe, jest typową reakcją na przejście burzy cytokinowej, wysokich stanów gorączkowych czy stanu zapalnego. Stan ten samoistnie przechodzi po 6-12 miesiącach od wystąpienia nagłego wypadania.
Wypadanie włosów po Covid-19
Reklama
Powyższy film, jak i ten wpis, opieram na 3 głównych filarach:
- podsumowaniu obserwacji,
- dostępnych publikacjach, które znajdziecie na końcu tego wpisu (2019 – wybuch pandemii // 2020 rok – pierwsze przypadki i publikacje)
- dowodach anegdotycznych z grup włosowych i włosowych społeczności na instagramie, które są PRZEOGROMNĄ próbą populacji, szczególnie wnikliwie obserwującą swoje włosy.
Osobiście zaobserwowałam też u siebie zwiększone wypadanie włosów po Covid-19. Zrobiłam test i mam podwyższony poziom przeciwciał, więc na pewno kiedyś COVID-19 przechodziłam. U siebie widzę to po kitce i…. po ilości włosów na swojej szczotce. Nie widzę u siebie “szokujących” przerzedzeń, które u siebie zaobserwowała na przykład Ewa Mazurek – jedna z osób z włosowej społeczności, która dzieli się swoją walką z tym problemem:
DISCLAIMER: NIE JESTEM LEKARZEM I PAMIĘTAJCIE, BY UDAĆ SIĘ DO LEKARZA RODZINNEGO Z POWIKŁANIAMI JEŚLI JE PODEJRZEWACIE, A DO DERMATOLOGA Z WŁOSOWYMI!!!
ŁYSIENIE TELOGENOWE: co to takiego?
Łysienie/wypadanie telogenowe (TE) polega na skróceniu fazy wzrostu włosa. Takie łysienie zaczyna się 2-3 miesiące po wystąpieniu “zapalnika”, którym może być:
- stres,
- operacja pod narkozą i inne.
W literaturze wymieniane również:
- zakażenie wirusem HlV,
- grypa,
- zapalenie płuc,
- tyfus,
- gruźlica,
- malaria,
- denga,
- od niedawna C0VID-19
Inne rodzaje wypadania włosów:
- androgenowe,
- telogenowe,
- plackowate,
- anagenowe (chemioterapia).
Ogólnie przyczyny wzmożonego wypadania włosów:
- stres,
- zażywanie niektórych leków (heparyna, antydepresanty),
- choroby endokrynologiczne,
- niedobory żywieniowe,
- stany gorączkowe,
- wypadanie pociążowe,
- uwarunkowanie genetyczne.
Łysienie telogenowe: mechanizm działania
Szczególnie ostry przebieg chorób i długa hospitalizacja sprzyjała wystąpieniu łysienia telogenowego w przypadku pacjentów pocovidowych, u których wykazano wysoki poziom cytokin prozapalnych.
To tak zwana burza cytokinowa, czyli gwałtowna, nieprawidłowa i nadmierna reakcja układu immunologicznego, może wzmagać łysienie telogenowe poprzez zniszczenie wytwarzających włos komórek w macierzy włosa (część podskórna, czyli ta żywa, w przeciwieństwie do tej martwej – na długości).
Przy SARS CoV-2 dochodzi jeszcze aspekt psychologiczny lockdownu, jakimi są: utrata pracy, stres, głęboki strach, a także poczucie zagrożenia, które mogą się skumulować i dać bardzo mocne łysienie telogenowe.
Wypadanie włosów po Covid-19 objawia się w sposób rozproszony, typowy dla telogenowego a nie tylko np. na czubku jak w łysieniu androgenowym. Diagnozuje się je, kiedy powyżej 20% włosów wejdzie w fazę telogenu. Wówczas dermatolog wyklucza łysienie androgenowe lub inny typ i mamy diagnozę. TE samo w sobie nie zagraża zdrowiu. Wpływ negatywny na człowieka ma przede wszystkim w aspekcie psychologicznym, co może jeszcze pogorszyć stan = błędne koło.
Jakiego % osób po COVIDZIE dotyczy TE?
Trudno powiedzieć na 100% w tym momencie. Jest za wcześnie na wyciągnięcie jednoznacznych wniosków, ale w jednym z japońskich badań, w grupie 58 osób po przejściu COVID-19:
- 24% osób miało stwierdzone wypadanie po okresie ~60 dni, czyli ¼ osób po przejściu choroby.
W badaniu z Francji bardzo podobnie:
- 24% z grupy 279 osób zgłosiło “hair loss” 110 dni po dacie przyjęcia ich z COVIDEM do szpitala (inne badane objawy to było zmęczenie, zaburzenia snu, pogorszenie pamięci itp.)
Ile może trwać wypadanie włosów po Covid-19? Kiedy się skończy i czy włosy odrosną?
Czas trwania zazwyczaj zamyka się w 6 MIESIĄCACH, lecz w wersji chronicznej może trwać dłużej – nawet do roku.
DOBRA WIADOMOŚĆ: włosy, które dotknęło TE odrastają! 🙂
Jak sobie radzić z telogenowym wypadaniem?
Jakkolwiek to nie zabrzmi… spróbować nastawić się psychicznie pozytywnie i zaakceptować to, że jest to stan przejściowy, żeby nie nakręcać spirali stresu. Jeśli istnieje taka możliwość: odstresowywać się! Tutaj mogą pomóc długie spacery, masaże relaksujące, aktywność fizyczna i uprawianie sportu. No i oczywiście pomoc psychologa jest jak najbardziej wskazana w tym przypadku!
W artykułach znalazłam także na wzmiankę o minoksydylu w kuracji TE.
Czy wdrażać minoksydyl?
Minoksydyl, czyli składnik o potwierdzonym działaniu w kierunku porostu włosów, może być stosowany! ALE skraca on telogen i przyspiesza wejście w anagen uśpionych mieszków włosowych, co może spowodować tzw. „efekt linienia” i pogorszyć stan psychiczny osoby już wymęczonej wypadaniem.
Warto postawić na wcierki do skóry głowy! Te kosmetyczne zazwyczaj nie działają aż tak agresywnie jak minoksydyl, dlatego można postawić na te bez alkoholu. Szczególnie skuteczne mogą okazać się moje wcierki Hairy Tale Cosmetics:
- WASABI – stymulująca wcierka z ekstraktem wasabi o działaniu kojącym na skórę głowy,
- GRASSHOPPER – regulująca wcierka z ekstraktem z drożdży browarniczych i chmielu o działaniu ograniczającym wypadanie włosów: zarówno typu androgenowego.
Sam sposób ich aplikacji jest łatwy i nie zabiera dużo czasu. Wystarczy spryskać niewielką ilością wilgotną skórę głowy po myciu, rozprowadzić opuszkami palców i tyle! Jeśli ktoś jeszcze nie stosował żadnych wcierek do skóry głowy, to może to być dobry bodziec do przyspieszenia porostu i zahamowania nadmiernego wypadania włosów.
Włosy wypadają, ale nie jest to łysienie telogenowe: co robić?
Przede wszystkim należy wykonywać regularne badania, jeśli zaobserwowaliśmy nadmierne wypadanie włosów:
- ferrytyna,
- żelazo,
- podstawowa morfologia,
- poziom wit. D
- „hormony tarczycy”: TSH, fT3, fT4
Suplementacja MOŻE być wskazana, jeśli takie będzie zalecenie lekarza.
Źródła:
Garg, Jasmine, Abigail Cline, and Frederick Pereira. „Increase in Google Trends Regarding Telogen Effluvium Due To COVID-19.” SKIN The Journal of Cutaneous Medicine 5, no. 2 (2021): 137-39. doi:10.25251/skin.5.2.8.
Mieczkowska, Karolina, Alana Deutsch, Jenna Borok, Anthony K. Guzman, Renee Fruchter, Parth Patel, Olivia Wind, Beth N. Mclellan, Ranon E. Mann, and Caroline P. Halverstam. „Telogen Effluvium: A Sequela of COVID‐19.” International Journal of Dermatology 60, no. 1 (2020): 122-24.
Miyazato, Yusuke, Shinichiro Morioka, Shinya Tsuzuki, Masako Akashi, Yasuyo Osanai, Keiko Tanaka, Mari Terada, Michiyo Suzuki, Satoshi Kutsuna, Sho Saito, Kayoko Hayakawa, and Norio Ohmagari. „Prolonged and Late-Onset Symptoms of Coronavirus Disease 2019.” Open Forum Infectious Diseases 7, no. 11 (2020). doi:10.1093/ofid/ofaa507.
Ocampo‐Garza, Sonia S., Maria Vastarella, Paola Nappa, Mariateresa Cantelli, and Gabriella Fabbrocini. „Telogen Effluvium in the New SARS‐CoV‐2 Era.” International Journal of Dermatology, 2021. doi:10.1111/ijd.15482.
EveGarrigues, and PaulJanvier. „Post-discharge Persistent Symptoms and Health-related Quality of Life after Hospitalization for COVID-19.” Journal of Infection 81, no. 6 (December 2020): E4-E6.
Rivetti, Nicolò, and Stefania Barruscotti. „Management of Telogen Effluvium during the COVID‐19 Emergency: Psychological Implications.” Dermatologic Therapy 33, no. 4 (2020). doi:10.1111/dth.13648.
Rizzetto, Giulio, Federico Diotallevi, Anna Campanati, Giulia Radi, Tommaso Bianchelli, Elisa Molinelli, Sara Mazzanti, and Annamaria Offidani. „Telogen Effluvium Related to Post Severe Sars‐Cov‐2 Infection: Clinical Aspects and Our Management Experience.” Dermatologic Therapy 34, no. 1 (2020). doi:10.1111/dth.14547.
Wajieha Saeed, Ijaz Hussain, and Faria Altaf. „Telogen Effluvium: Long Term Covid-19 Symptom.” Journal of Pakistan Association of Dermatologists 30, no. 4 (January 04, 2021). https://www.jpad.com.pk/index.php/jpad/article/view/1636/0.
Trüeb, Ralph M., Hudson Dutra Rezende, and Maria Fernanda Reis Gavazzoni Dias. „What Can the Hair Tell Us about COVID‐19?” Experimental Dermatology 30, no. 2 (2020): 288-90. doi:10.1111/exd.14259.
Turkmen, Dursun, Nihal Altunisik, Serpil Sener, and Cemil Colak. „Evaluation of the Effects of COVID‐19 Pandemic on Hair Diseases through a Web‐based Questionnaire.” Dermatologic Therapy 33, no. 6 (2020). doi:10.1111/dth.13923.
