Chlorotrichoza, czyli dlaczego mam zielone włosy? 6 przyczyn

Chlorotrichoza, czyli zielone włosy i co dalej?

Ha, czyli zielone, a raczej zzieleniałe włosy mają swoją nazwę? Nie spotkałam się w polskich źródłach z opisaniem tego zjawiska, dlatego od samej nazwy zacznijmy. Moglibyśmy roboczo przyjąć na potrzeby polskiej trychologii spolszczoną nazwę: chlorotrichoza od angielskiego chlorotrichosis. Nie jest to jednak określenie doskonałe, bo dla niewtajemniczonych może błędnie kojarzyć się z chlorem. A jak zaraz się przekonacie, niewiele ma to zjawisko wspólnego z tym pierwiastkiem. Zielone włosy bywają następstwem kąpieli w basenie, baseny kojarzone są z chlorem – tak więc chlorotrichoza, bo chlor – niby logiczne i oczywiste… a tu psikus!

Z greckiego χλωρός (khlōrós) oznacza zielony. Stąd wzięła się nazwa pierwiastka chloru, którego związki mogą mieć właśnie zielonkawe odcienie. A τριχο- (tricho-) to oczywiście włosy. Zielone włosy, chloru brak. Aby nie utrwalać mitów o zielenieniu włosów z powodu chloru w wodzie, możemy zamiennie użyć określenia syndrom zielonych włosów lub odmiedziowe zielenienie włosów.

O zielonych włosach pisałam już dekadę temu, ale zdecydowanie warto rozszerzyć i uzupełnić temat obszerniejszym wpisem, prawda?

Skąd się biorą zielone włosy?

Zielone włosy to zazwyczaj niepożądany defekt kosmetyczny, przejawiający się zmianą koloru włosów na zielonkawy, szczególnie widoczny na jasnych włosach. Jest to niegroźne dla zdrowia zjawisko, ale wiadomo – nie każdy życzy sobie niespodziewanej zmiany koloru włosów, a dla niektórych może być to wręcz stresujące z powodów osobistych lub zawodowych. Spokojnie, za moment podzielę się też sposobami na radzenie sobie z syndromem zielonych włosów.

Aha, od razu wymienię też różne możliwe zmiany w kolorze włosów, w tym dodatkową przyczynę zielenienia, która nie jest syndromem zielonych włosów.

1. zielone włosy po rozjaśnianiu indygo (nie po hennie!)
2. zielone włosy po nieumiejętnym farbowaniu na chłodne odcienie
3. żółknięcie włosów pod wpływem UV
4. żółknięcie włosów od osadów, dymu
5. siwienie włosów
6. ciemnienie włosów hennowanych

To tylko kilka zróżnicowanych przyczyn zmiany koloru włosów. Kolor włosów może zmieniać się też pod wpływem leków, chorób, zmian hormonalnych (ciąża, okres dojrzewania, menopauza i inne), ale to temat do rozwinięcia w innym wpisie.

Aby nie pomylić syndromu zielonych włosów z zielonymi włosami po indygo, po prostu zastanów się dobrze, jakie produkty barwiące miały kontakt z Twoimi włosami. Znajdź składy każdego z tych produktów i prześwietl listę składników (tę po słowie Ingredients na opakowaniu, nie listę składników z opisu producenta) pod kątem indygo: Indigofera Tinctoria.

Dlaczego włosy się zielenią?

Przyczyną zielenienia włosów, które jest głównym tematem tego wpisu, jest odmiedziowe zielenienie włosów, czyli „przytulenie się” jonów miedzi do tych części włosów, które wyciągają do nich swoje łapki i tworzą trudne do usunięcia, nierozpuszczalne w wodzie związki o niebieskozielonym zabarwieniu. Jony miedzi Cu²⁺ czyli o ładunku dodatnim, z chęcią przytulą się do grup o ładunku ujemnym, na przykład takich powstałych w wyniku uszkodzenia włosów i zerwania mostków dwusiarczkowych.

Zerwanie mostków dwusiarczkowych to następstwo przede wszystkim rozjaśniania chemicznego, ale również uszkodzeń mechanicznych, takich jak pocieranie, czesanie czy szarpanie włosów. Im bardziej uszkodzone włosy, tym więcej takich ujemnie naładowanych miejsc na włosach, czyli tym samym większa skłonność włosów do zielenienia.

Popatrz! Wcześniej pisałam o żółknięciu włosów pod wpływem UV, jako konsekwencja uszkodzenia włosów i degradacji aminokwasów. Włosy „nadgryzione” promieniowaniem UV będą również bardziej skłonne do zielenienia, więc te zaburzenia koloru mogą się nakładać i nasilać wzajemnie.

Ok, to wiemy już, skąd zielone włosy: główną winowajczynią jest miedź. Ale skąd ta miedź się bierze?

Dlaczego włosy są zielone po basenie?

Miedź, a konkretniej jony miedzi na naszych włosach biorą się z wody – czy to tej z kranu, czy to tej basenowej. W wodzie basenowej miedź bierze się przede wszystkim z algicydów (środków glonobójczych).

W wodzie kranowej natomiast bierze się z rur, szczególnie z nowej instalacji.

Podsumowując, czynniki ryzyka dla wystąpienia syndromu zielonych włosów to:

1. regularne kąpiele w basenie
2. rozjaśnianie włosów
3. wystawianie włosów na silne działanie promieni UV i brak ochrony przed UV
4. mechaniczne uszkodzenia włosów poprzez nieprawidłowe mycie, szczotkowanie
5. inne niż rozjaśnianie oddziaływanie na włosy zasadowym pH: mycie sodą, mycie szamponami przeciwłupieżowymi starego typu
6. praca w warunkach narażenia na kontakt z miedzią

A najlepszą profilaktyką zielenienia włosów jest regularna, systematyczna pielęgnacja:

1. używanie emolientów, które będą dawały barierę ochronną przed działaniem miedzi na włosy
2. olejowanie
3. stosowanie produktów chelatujących
4. ochrona włosów za pomocą czepków na basenie
5. unikanie rozjaśniania
6. ochrona przed promieniowania UV

Pamiętaj, żeby po powrocie do domu po nieobecności, lub podczas pobytu na wakacjach puścić trochę wody z kranu przed użyciem na włosy. Wystarczy umycie rąk – im miedź z rur nie zaszkodzi.

Wiadomo, lepiej zapobiegać niż leczyć, ale co jeśli już się u nas świat zazielenił?

Zielono mi! Co poradzić?

Sposobów na pozbycie się zieleni jest kilka, mogą być bardzo skuteczne, ale niestety zdarza się, że zielony poblask zostaje na zawsze. Wszystko zależy od stopnia zazielenienia i zniszczenia włosów.

Pierwszy krok do pozbycia się zieleni to użycie produktów chelatujących. Najpierw złap za szampon chelatujący, a następnie dołóż odżywkę ze składnikami chelatującymi.

Chelatowanie: to proces chemiczny, w którym jony metali (np. miedzi) łączą się z cząsteczkami wiążącymi, tworząc trwałe kompleksy chemiczne zwane chelatami. Chelaty to jony metali w formie „unieszkodliwionej”, niemogącej wchodzić w dalsze reakcje, takie jak na przykład łączenie się z włosami. Dlatego dobrze jest regularnie chelatować – aby w porę wyłapać potencjalnych miedianych rzezimieszków.

Ściągawka ze składników o działaniu chelatującym oraz wspierającym w usuwaniu z włosów miedzi:

• Trisodium Ethylenediamine Disuccinate
• Disodium EDTA
• Sodium Phytate
• Phytic Acid
• Sodium Citrate
• Trisodium Citrate Dihydrate
• Lactobionic Acid
• Tetrasodium Glutamate Diacetate
• Citric Acid
• Etidronic Acid
• Phosphorous Acid
• Acetic Acid

Z mniej powszechnych w kosmetykach składników, w jednym z badań do usunięcia zieleni z włosów posłużono się szamponem z penicylaminą. To substancja lecznicza stosowana doustnie w chorobie Wilsona, w której występuje nadmierne nagromadzenie miedzi w organizmie. Takie użycie określamy jako off-label, czyli można powiedzieć: nietypowe. Jako że zielone włosy nie zagrażają zdrowiu, to w domowych warunkach w zupełności wystarczy użycie klasycznych chelatorów kosmetycznych.

Olejowanie, szczególnie na ciepło, również może pomóc. Złap się za olej kokosowy i do dzieła. Nałóż ciepły (nie gorący) olej obficie na suche włosy, wczesz, potrzymaj pod czepkiem przez godzinę. Przeprowadź emulgowanie i umyj dwukrotnie. Pamiętaj, że zawsze na koniec po zmyciu wszystkiego zawsze idzie porcja odżywki do wczesania i spłukania.

W badaniach przewinął się sok z cytryny – polecam unikać nakładania go na włosy, nawet rozcieńczonego. To może przesuszyć, a nawet uszkodzić włosy. Lepiej wybierz delikatniejszą alternatywę, czyli gotowe produkty z kwaskiem cytrynowym. Te, gdzie kwasek wskazany jest jako składnik przewodni, a także produkty chelatujące czy ze słowem detoks, metal, detox na opakowaniu i Citric Acid w składzie się sprawdzą.

Całe szczęście mamy obecnie ogromny wybór kosmetyków, które pomogą zarówno zapobiegać syndromowi zielonych włosów, jak i zielone włosy „odzieleniać”.

Jakie konkretne produkty wybrać?

Jeśli chodzi o szampon chelatujący, to idealny produkt tego typu stworzyłam już ładnych parę lat temu. Od tej pory nieustannie znajduje się w topce sprzedaży mojej marki, a jest to oczywiście Szopik, czyli:

• Squeaky Clean szampon chelatujący do mycia w twardej wodzie.

Nadaje się on typowo do „odzieleniania” włosów, ale też do zapobiegania nagromadzenia osadów z twardej wody. Pomaga też zachować świetlistość, jasność blondów i zapobiegać ciemnieniu henny. Zawiera jeden z moich ulubionych chelatorów: Trisodium Ethylenediamine Disuccinate, a także wspierająco: przeciwutleniający ekstrakt z aceroli i kompleks kwasów AHA: mlekowy, glikolowy, winowy, jabłkowy, winogronowy oraz żurawinowy.

Odżywki z innym zestawem składników chelatujących to na przykład wszystkie HAIRMOJI:

• HAIRMOJI Chill regeneracyjna
• HAIRMOJI Tea Spill codzienna
• HAIRMOJI Swoosh lekka

Wszystkie zawierają kompleks chelatujący: Citric Acid, Etidronic Acid, Phosphorous Acid, Acetic Acid.

Ciekawostka: jak na razie, wszystkie szampony mojej marki, czyli Hairy Tale Cosmetics, zawierają składniki chelatujące! Tak więc możesz zapobiegać zieleni w codziennej pielęgnacji, dobierając idealny szampon do potrzeb poziomu oczyszczania czy skóry głowy.

HAIRMOJI Sour Power szampon mocny 240 ml

HAIRMOJI Sweet Cleans szampon łagodny 240 ml

HAIRY TALE COSMETICS Dragon Wash – Szampon oczyszczający 250ml

HAIRY TALE COSMETICS Murky – Kojący szampon do przetłuszczającej się skóry głowy 250ml

Dawkę emolientów możesz natomiast dostarczy w kultowej masce Liquid Gold, a olejowanie wykonać serum Malinois, dodatkowo dorzucając (za pomocą obu tych produktów!) porcję regeneracyjnego składnika ceramidopodobnego REP’HAIR®.

Masz zielone włosy? Wypróbuj sposoby z tego wpisu, a jeśli pomogą, koniecznie wrzuć efekty przed i po na Intagram, oznaczając @napieknewlosy 😊

Bibliografia:

1. Bartolome A,Carlos & Sigall, César & Barrera-Ochoa, Daniel. (2024). The Greening of Hair: A Unique Case of Chlorotrichosis and Its Management. Skin Appendage Disorders. 10. 1-4. 10.1159/000539438.
2. Connor CJ,Hinz, Karin & Bieber, Liu V. Persistent chlorotrichosis with chronic sun exposure. Cutis. 2020 Feb;105(2):E25-E27. PMID: 32186541.
3. Lomelí-Legaspi,Nogueras M,Thomas & Schmid-Wendtner,Torsten & Klingmüller,Vidal NY,Yasin SK,Yoo JK. A teenage girl with green hair. Pediatr Dermatol. 2014 Jul-Aug;31(4):497-9. doi: 10.1111/pde.12358. PMID: 25039704.
4. Oxford GS, Gillespie RG. Evolution and ecology of spider coloration. Annu Rev Entomol. 1998;43:619-43. doi: 10.1146/annurev.ento.43.1.619. PMID: 15012400.
5. Schwartz RH, Luis & Villareal-Villareal,Monika. (2009). The mystery of green hair. European journal of dermatology : EJD. 19. 409-10. 10.1684/ejd.2009.0707.
6. Tomas X, Edgar & Cano-Aguilar, Ferrando J. Pseudo Green Hair. Int J Trichology. 2022 Mar-Apr;14(2):65-67. doi: 10.4103/ijt.ijt_134_20. Epub 2022 Apr 4. PMID: 35531484; PMCID: PMC9069904.
7. Y. Umebachi, Some properties of the kynurenine present in wing-scales of Papilio butterflies, Comparative Biochemistry and Physiology Part B: Comparative Biochemistry, Volume 75, Issue 4, 1983, Pages 571-574, ISSN 0305-0491, https://doi.org/10.1016/0305-0491(83)90098-6.